Άρθρο της ψυχολόγου Ειρήνης Ραϊδη
Ειδικευμένη στη συστημική και οικογενειακή θεραπεία
«Δε μιλούσε για τα Τέμπη, νόμιζα ότι το είχε ξεπεράσει», λέει ο πατέρας του 35χρονου από το Μακροχώρι Ημαθίας, που έβαλε τέλος στη ζωή του όταν αυτοπυροβολήθηκε με κυνηγητικό όπλο στο μπάνιο του σπιτιού του. Ο 35χρονος ήταν στους διασωθέντες από το δυστύχημα στα Τέμπη που είχε σοκάρει το πανελλήνιο: στις 13 Απριλίου το 2003.
21 μαθητές α΄ Λυκείου από το Μακροχώρι έχασαν τη ζωή τους, όταν το λεωφορείο με το οποίο επέστρεφαν από εκδρομή στην Αθήνα συγκρούστηκε πλαγιομετωπικά με φορτηγό που μετέφερε μελαμίνες και νοβοπάν. Ο 35χρονος, τότε μαθητής, είχε επιζήσει αν και τραυματίστηκε σοβαρά και χρειάστηκε να υποβληθεί σε αλλεπάλληλες χειρουργικές επεμβάσεις προκειμένου να αποκατασταθούν τα προβλήματα υγείας του (Πηγή από τον τύπο).
Συνολικός απολογισμός θυμάτων ατυχήματος στα Τέμπη :22 – 22 και όχι 21.
Με αφορμή την αυτοκτονία του 35χρονου, που είχε επιζήσει από το πολύνεκρο τροχαίο στα Τέμπη πριν 19 χρόνια θέλω να μοιραστώ κάποιες σκέψεις…
Παρατηρώ πως πάντα δίνουμε προσοχή και προτεραιότητα στη ζωή, στη σωματική υγεία, στη σωματική αποκατάσταση μετά από τροχαία ή σοβαρές νόσους και αυτό είναι μια διαδικασία που ξεκινά από τους χώρους υγείας, τα νοσοκομεία και φυσικά και από όλους εμάς, που θεωρούμε την επιβίωση το πλέον σημαντικό όλων. Ακολουθούμε πιστά όλες τις οδηγίες και τις φαρμακευτικές αγωγές που δίνονται για να απαλύνουν τους πόνους και εξασφαλίζουν σωματική υγεία.
Και έρχεται απόλυτα φυσικά η ερώτηση: και για την ψυχή μας και την ισορροπία της, τι κάνουμε?
Τι είναι η σωματική υγεία, αν δεν υπάρχει και ψυχική υγεία ταυτόχρονα?
Τι είναι το σώμα χωρίς την ψυχή?
Γιατί το σωματικό τραύμα έχει μεγαλύτερη σημασία από το ψυχικό τραύμα?
Γιατί τρέχουμε με τόσο μεγάλη ευκολία στους γιατρούς για να επουλώσουμε τις σωματικές πληγές μας και δεν κάνουμε το ίδιο για τα ψυχικά μας τραύματα?
Γιατί δίνονται οδηγίες από τα νοσοκομεία για τα θέματα που αφορούν τη σωματική μας υγεία και δε δίνεται, τις περισσότερες φορές, καμιά οδηγία ή συμβουλή για τα ψυχικά τραύματα που προκύπτουν από οδυνηρά γεγονότα?
Η ζωή πάνω από όλα, ε?
Ζωή χωρίς ψυχή, δεν υπάρχει φίλοι μου.
Από την αρχαιότητα είναι γνωστό. Επίσης, πολλοί επιζώντες απίστευτα τραγικών περιστάσεων, αυτοκτόνησαν κάποια στιγμή στην πορεία. Γιατί? Γιατί η ψυχή τους ακόμη αιμορραγούσε… Μα γλίτωσαν τη ζωή τους!! θα πείτε… Ναι. Αλλά δεν γλίτωσαν την ψυχή τους, θα σας πω εγώ.
Ο πόνος δεν τερματίζεται τόσο εύκολα. Μόλις αναρρώσει σωματικά ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται ξαφνικά την καινούρια δυσκολία που προέκυψε, τη δυσκολία να αισθανθεί χαρά. Αφού έχει «απελευθερωθεί» από νοσηλείες, χειρουργεία, θεραπείες και τις πιέσεις αυτού του είδους, τότε καθίσταται ιδιαίτερα ευάλωτος και εκτεθειμένος στον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή ζημιά στην πνευματική, ψυχική, ηθική του υγεία. Νιώθει την πικρία ότι οι άλλοι δεν μπορούν να τον κατανοήσουν, αφού δεν έχουν υποστεί κάτι παρόμοιο. Διαλύεται επίσης η ψευδαίσθηση πως τα πράγματα, η ζωή, το συναίσθημα θα ήταν όπως πριν συμβεί το τραυματικό γεγονός. Όλα έχουν αλλάξει ανεπιστρεπτί. Να προσθέσουμε και το σύνδρομο ενοχής για την ίδια του την επιβίωση, τις σκέψεις «γιατί εγώ την γλίτωσα? Καλύτερα να ήμουν εγώ στη θέση του αποβιώσαντα… (πχ σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα).
Η μακροχρόνια φροντίδα του ψυχικού τραύματος κρίνεται απαραίτητη, ιδιαίτερα σε τόσο δύσκολα και «βαριά» γεγονότα, όπως το τροχαίο που ανέφερα, τη δυστυχία και το απίστευτο πένθος που προκλήθηκε από την πυρκαγιά στο Μάτι, μιας και είμαστε κοντά στις ημερομηνίες και ο τύπος αναφέρεται σε αυτό, σε πολύνεκρα γεγονότα με επιζήσαντες…
Μακάρι, να δώσουμε, έστω, στο από εδώ και πέρα, τη φροντίδα που απαιτείται στο ψυχικό τραύμα, να ζήσουμε την ικανοποίηση, να δέχονται όλοι οι τραυματίες, οι ασθενείς, οι επιζήσαντες, από το νοσοκομείο κιόλας, μια πιο ολιστική φροντίδα που θα περιλαμβάνει και τη φροντίδα των ψυχικών τους τραυμάτων. Δεν υπάρχει «κατηγορώ» προς το προσωπικό των νοσοκομείων, που δίνει τιτάνιες μάχες. Το αντίθετο. Εύχομαι απλά να στελεχωθούν όπως πρέπει και η ψυχική υγεία να στέκεται πλάι στη σωματική υγεία, ισάξια όπως της αρμόζει. Έτσι ώστε να μη θρηνήσουμε άλλα θύματα. Θύματα που γλίτωσαν το κορμί τους από το θάνατο, αλλά όχι και την ψυχή τους…