Γράφει ο Νεραντζής Παπαδόπουλος
Γενικός Διευθυντής Ξενοδοχειακής Μονάδας
Η ανάλυση S.W.O.T. (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) είναι ένα ισχυρό εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό των δυνατοτήτων και αδυναμιών μιας οντότητας (όπως μια επιχείρηση, μια πόλη ή μια περιοχή), καθώς και των ευκαιριών και απειλών που την επηρεάζουν. Στην περίπτωση του Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου, η S.W.O.T. ανάλυση θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά στη βιώσιμη ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας της περιοχής.
Παρακάτω λοιπόν, αναλύουμε πως η S.W.O.T. ανάλυση δύνανται να συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας του Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου:
Δυνατά σημεία (Strengths):
Προορισμός Εμπειρίας: Ο Δήμος Ι.Π. Μεσολογγίου μπορεί να μετατραπεί σε έναν προορισμό εμπειρίας, προσφέροντας ενδιαφέρουσες δραστηριότητες σχεδιασμένες από επαγγελματίες, αξιοποιώντας με σεβασμό βουνό και θάλασσα. Ενδεικτικά ορειβασία, μαθήματα ψαρέματος, οργανωμένες περιηγήσεις με θαλάσσια ποδήλατα και βάρκες, κωπηλασία και surfing, ιππασία, οινογνωσίες, πεζοπορίες και ποδηλασία, μαθήματα μαγειρικής της τοπικής κουζίνας κλπ.
Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν και να ανακαλύψουν τον τόπο, μέσα από εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, κατά τη διάρκεια της διαμονής τους.
Αξιοποίηση θαλασσίων αθλημάτων: Δυνατότητα ανάπτυξης θαλασσίων αθλημάτων για αύξηση της ετήσιας επισκεψιμότητας.
Γαστρονομία: Η τοπική κουζίνα προσφέρει ποικίλες νόστιμες παραδοσιακές γεύσεις που δύνανται να ελκύουν επαναλαμβανόμενους επισκέπτες.
Ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά: Πλούσια ιστορία και πολιτιστική κληρονομιά, οι οποίες προσελκύουν τουρίστες και ενισχύουν τον πολιτισμό της περιοχής.
Αδυναμίες (Weaknesses):
Απουσία αισθήματος ασφάλειας:Η απουσία της αίσθησης ασφάλειας στους κατοίκους και τους επισκέπτες μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τον τουρισμό, καθώς η ασφάλεια αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την επιλογή ενός ταξιδιωτικού προορισμού.
Απουσία κυκλοφοριακής οργάνωσης και οδικό δίκτυο: Η έλλειψη καλής κυκλοφοριακής οργάνωσης και οργανωμένων διαδρομών στο κέντρο της πόλης και των κοινοτήτων μπορεί να δυσκολεύει τους επισκέπτες και τους κατοίκους, προκαλώντας αναστάτωση και δυσαρέσκεια. Το οδικό δίκτυο απαιτεί βελτίωση, η καλή προσβασιμότητα στις παραλίες του δήμου αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την τουριστικη ανάπτυξη είτε με δημόσια μέσα είτε με ιδιωτικά οχήματα.
Ελλιπής φωτισμός και καθαριότητα: Η έλλειψη επαρκούς φωτισμού και καθαριότητας μπορεί να δημιουργήσει αρνητική εντύπωση στους επισκέπτες και να επηρεάσει επακόλουθα την εμπειρία τους.
Απουσία αισθητικής: Η έλλειψη αισθητικής στην πόλη και τις κοινότητες μπορεί να μειώσει τον γενικό προσανατολισμό της ως τουριστικού προορισμού και να επηρεάσει την ελκυστικότητα της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πολυμορφία και η ανομοιογένεια του αστικού εξοπλισμού, όπως οι στύλοι φωτισμού, υλικών για πεζοδρομήσεις, καλαθάκια απορριμμάτων, καθώς και η συνεχής αποξήλωση δέντρων και φυτών με αισθητικό ενδιαφέρον από τα κεντρικά σημεία, αποτελούν σοβαρά θέματα.
Η αισθητική της πόλης και των κοινοτήτων έχει σημαντική επίδραση στην εντύπωση που δημιουργείται στους επισκέπτες και τους κατοίκους. Η ανομοιογένεια στον αστικό εξοπλισμό μπορεί να δημιουργήσει εντυπώσεις όπως αταξία και έλλειψη συνεκτικότητας.
Για να διορθωθεί αυτή η αδυναμία, απαιτείται ένας προσεκτικός σχεδιασμός του αστικού περιβάλλοντος, περιλαμβανομένων των στοιχείων όπως ο φωτισμός, τα υλικά που χρησιμοποιούνται και ο προσδιορισμός περιοχών διατήρησης της φυσικής και αισθητικής αξίας του τοπίου.
Περιορισμένη ποικιλία υπηρεσιών και δραστηριοτήτων :Η περιοχή προσφέρει περιορισμένες υπηρεσίες για τους επισκέπτες και εναλλακτικές δραστηριότητες, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την διαφοροποίηση των επιλογών τους.
Απουσία ελκυστικού τουριστικού λιμένα ή μαρίνας: Η ύπαρξη μιας καλά οργανωμένης και ελκυστικής μαρίνας με σκάφη και ενός τουριστικού λιμένα μπορεί να προσφέρει πολλά θετικά στην – περαιτέρω – τουριστική ανάπτυξη μιας περιοχής.
Αυτές οι αδυναμίες απαιτούν προσπάθειες προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της τουριστικής εμπειρίας στον Δήμο Ι.Π. Μεσολογγίου και κατ’ αυτόν τον τρόπο να αυξηθεί εξελικτικά η εν γένει ανταγωνιστικότητα του ως τουριστικός προορισμός.
Ευκαιρίες (Opportunities):
Χαμηλό κόστος διαμονής:Προσιτές οικονομικά επιλογές διαμονής που προσελκύουν τουρίστες, ζευγάρια, οικογένειες, ακόμη και ψηφιακούς νομάδες. Το χαμηλό κόστος διαμονής μπορεί να είναι ένα βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα που ελκύει άμεσα τους πρώτους επαναλαμβανόμενους επισκέπτες.
Πολιτιστική κληρονομιά και εκπαιδευτικός προορισμός: Η πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής δύναται να καταστήσει τον Δήμο Ι.Π. Μεσολογγίου έναν πάγιο εκπαιδευτικό προορισμό για όλο το φάσμα των ηλικιών, προσελκύοντας επισκέπτες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Αξιοποίηση των αλόγων της περιοχής: Η ύπαρξη πολλών ιδιοκτητών αλόγων μπορεί να προστεθεί στις ευκαιρίες, ως ένα απο τα πολυτιμότερα στοιχεία για εναλλακτικές δραστηριότητες τουρισμού (όπως ιππασία στη φύση).
Ανάπτυξη παραδοσιακών καταλυμάτων: Τα παραδοσιακά σπιτάκια των ψαράδων, ευρέως γνωστά ως “Πελάδες”, μπορούν να αξιοποιηθούν ως πρότυπα για τη δημιουργία παραθαλάσσιων καταλυμάτων προσφέροντας μια αυθεντική και άκρως ανταγωνιστική τουριστική εμπειρία διαμονής.
Ηλιοβασίλεμα: Ο Δήμος Ι.Π. Μεσολογγίου μπορεί να διαφημιστεί ως προορισμός με εντυπωσιακά ηλιοβασιλέματα, προσελκύοντας ζευγάρια, νεόνυμφους και επισκέπτες που αναζητούν τη ρομαντική ατμόσφαιρα.
Εξαιρετικά αβαθή νερά και θαλάσσια αθλήματα: Η περιοχή διαθέτει εξαιρετικά αβαθή νερά, κατάλληλα για την ανάπτυξη θαλασσίων αθλημάτων όπως το Canoe Kayak, το Windsurfing και το Kitesurfing που μπορούν να αυξήσουν την επισκεψιμότητα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Γαστρονομία: Η τοπική γαστρονομία, με παραδοσιακά φαγητά και θαλασσινά προϊόντα, μπορεί να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα προσελκύοντας λάτρεις της κουζίνας και βέβαια επαναλαμβανόμενους επισκέπτες.
Προορισμός για σκάφη: Ανάμεσα στα κύρια οφέλη ενός προορισμού για σκάφη περιλαμβάνονται:
- Αύξηση της Τουριστικής Έλξης: Μία μαρίνα και ένας τουριστικός λιμένας προσφέρουν μια ελκυστική προοπτική για τους ιστιοπλόους και τους κατόχους σκαφών, καθώς έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν την περιοχή και να απολαύσουν τις υπηρεσίες της.
- Αύξηση των Τουριστικών Δραστηριοτήτων: Οι μαρίνες και οι τουριστικοί λιμένες δημιουργούν την ευκαιρία για διάφορες θαλάσσιες δραστηριότητες όπως θαλάσσιες εκδρομές, καταδύσεις, ψάρεμα, προσελκύοντας τουρίστες που αγαπούν τη θάλασσα.
- Επένδυση και Ανάπτυξη της Υποδομής: Η κατασκευή και λειτουργία μιας μαρίνας και ενός τουριστικού λιμένα απαιτεί τη δημιουργία και συντήρηση υποδομών όπως εστιατόρια, καφέ, ξενοδοχεία και καταστήματα προσφέροντας κατ’ επέκταση τη δυνατότητα για επένδυση και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
- Αύξηση των Εσόδων: Οι τουρίστες που έρχονται με σκάφη έχουν την τάση να ξοδεύουν/δαπανούν περισσότερα χρήματα σε εστιατόρια, διαμονή και άλλες παρεχόμενες υπηρεσίες, ενισχύοντας έτσι την τοπική οικονομία.
- Ενίσχυση της Ναυτικής Κουλτούρας: Μια μαρίνα μπορεί να προσφέρει εκπαιδευτικά και πολιτιστικά προγράμματα για να ενισχύσει τη ναυτική κουλτούρα και την ασφάλεια στη θάλασσα.
Αυτές οι ευκαιρίες αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα, τα οποία μπορούν να ενισχύσουν τον τουρισμό στο Μεσολόγγι και να συμβάλουν ευρύτερα στην ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας της περιοχής.
Απειλές (Threats):
Οικονομική ανασφάλεια: Η οικονομική ανασφάλεια οδηγεί το εργατικό δυναμικό του δήμου σε άλλες περιοχές της χώρας για εύρεση εργασίας, ενώ θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή.
Περιβαλλοντικά ζητήματα: Οι περιβαλλοντικές απειλές, όπως η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή, μπορούν να έχουν αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον του Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου και να επηρεάσουν τον τουρισμό.
Ανταγωνισμός από άλλους προορισμούς: Άλλες περιοχές πιθανώς να προσφέρουν παρόμοιες εμπειρίες τουρισμού, ανταγωνιζόμενες έτσι τον Δήμο Ι.Π. Μεσολογγίου. Η ανταγωνιστική πίεση από άλλους τουριστικούς προορισμούς στην περιοχή μπορεί να καταστήσει δύσκολο το να προσελκύσει το Μεσολόγγι και η ευρύτερη περιοχή νέους τουρίστες.
Εποχικότητα: Η εποχικότητα του τουρισμού μπορεί να σημαίνει ότι η περίοδος ανώτερης ζήτησης είναι περιορισμένη στους καλοκαιρινούς μήνες και κατά την περίοδο των Εορτών Εξόδου, με το υπόλοιπο έτος να είναι λιγότερο επικερδές για τις επιχειρήσεις.
Απουσία στρατηγικού σχεδιασμού και προβολής της περιοχής: Η απουσία στρατηγικού σχεδιασμού και προβολής της περιοχής αποτελεί σημαντική απειλή για την τουριστική ανάπτυξη του Δήμου Μεσολογγίου. Η έλλειψη αποτελεσματικού σχεδιασμού μπορεί να οδηγήσει σε υποεκμετάλλευση/μη αξιοποίηση του τουριστικού δυναμικού της περιοχής λόγω απουσίας στόχευσης και καθιστά δύσκολο τον ανταγωνισμό με άλλες τουριστικές περιοχές.
Απουσία νομοθετικού πλαισίου για τις περιοχές επενδυτικού ενδιαφέροντος: Μια σημαντική αδυναμία που αντιμετωπίζει ο Δήμος Ι.Π. Μεσολογγίου είναι η απουσία ενός ξεκάθαρου νομοθετικού πλαισίου για τις περιοχές επενδυτικού ενδιαφέροντος. Για τους υποψήφιους επενδυτές, η υφιστάμενη γραφειοκρατία αποτελεί σημαντικό εμπόδιο που τους αποτρέπει από την έναρξη επενδύσεων στην περιοχή.
Η ανάγκη για ένα σαφές νομοθετικό πλαίσιο γίνεται αντιληπτή, καθώς η απροσδιόριστη νομοθετική πραγματικότητα μπορεί να δημιουργήσει αβεβαιότητα και απροσδιόριστες διαδικασίες για τους επενδυτές. Σε συνδυασμό με την υψηλή γραφειοκρατία, αυτό μπορεί να αποτρέψει πολλούς πιθανούς επενδυτές από το να εξετάσουν σοβαρά την περιοχή ως τοποθεσία επένδυσης.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η αδυναμία, είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα σαφές, φιλικό προς τους επενδυτές, και αποδοτικό νομοθετικό πλαίσιο που θα διευκολύνει την έναρξη των επενδύσεων. Αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται από διαδικασίες που θα είναι λιγότερο γραφειοκρατικές και πιο αποτελεσματικές, προκειμένου να προσελκύσει επενδυτές και να ενισχύσει την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.
Ολοκληρώνοντας την S.W.O.T. ανάλυση για τον τουρισμό στον Δήμο Ι.Π. Μεσολογγίου, η επιτυχημένη ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας θα απαιτήσει την αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρονται όπως η πλούσια κληρονομιά, τα θαλάσσια αθλήματα και η δημιουργία εμπειριών. Ταυτόχρονα, οι αδυναμίες όπως η απουσία (αίσθησης) ασφάλειας και οι κυκλοφοριακές προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν με βελτιώσεις στην υποδομή και την αισθητική της περιοχής. Η S.W.O.T. ανάλυση παρέχει ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη στρατηγικών που θα συμβάλουν στην εν γένει αναβάθμιση του τουρισμού στον Δήμο Ι.Π. Μεσολογγίου.
Συνοψίζοντας, η βιώσιμη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου απαιτεί έναν ολοκληρωμένο προγραμματισμό και τη συνεργασία όλων των ενδιαφερόμενων/αρμόδιων φορέων. Με έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση του πολιτισμού και της τοπικής κοινότητας, η περιοχή θα μπορούσε να αναπτυχθεί με τρόπο που θα είναι βιώσιμος και ωφέλιμος τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους επισκέπτες. Διασφαλίζοντας παράλληλα τη διατήρηση των φυσικών πόρων και του πολιτισμού της περιοχής για τις επόμενες γενιές!